مدرسه علميه امام خميني بندر امام

علامه سیدمحمد حسین طباطبایی(ره)
علامه طباطبایی، درباره اهتمام خویش به مسئله مطالعه و تحقیق می گوید:

در اوایل تحصیل که به صرف و نحو اشتغال داشتم، علاقه زیادی به ادامه تحصیل نداشتم. ازاین رو، هر چه می خواندم، نمی فهمیدم و چهار سال به همین نحو گذرانیدم. پس از آن، یک باره عنایت خدایی دامن گیرم شد و عوضم کرد و در خود، یک نوع شیفتگی و بی تابی به تحصیل کمال حس کردم، به گونه ای که از همان روز تا پایان ایام تحصیل که تقریباً هفده سال کشید، هرگز در برابر تعلیم و تفکر، درک خستگی و دل سردی نکردم و زشت و زیبای جهان را فراموش کردم و تلخ و شیرین حوادث را برابر می پنداشتم. بساط معاشرت غیراهل علم را به کلی برچیدم.

در خورد و خواب و لوازم دیگر زندگی، به حداقل ضروری قناعت می کردم و باقی را به مطالعه می پرداختم. بسیار می شد به ویژه در بهار و تابستان که شب را تا طلوع آفتاب با مطالعه می گذرانیدم و همیشه درس فردا را شب پیش مطالعه می کردم و اگر اشکالی پیش می آمد، با هر خودکشی بود، حل می کردم و وقتی به درس حضور می یافتم، از آنچه استاد می گفت، قبلاً روشن بودم و هرگز اشکال و اشتباه درس، پیش استاد نبردم.

امام صادق (ع)فرمودند:

ای مفضل در نعمتهایی که خداوند به انسان ارزانی داشته است بیندیش …از جمله این نعمتها نویسندگی است که اخبار گذشتگان را به باز ماندگان و از بازماندگان به آیندگان می رساند .به سبب آن است که دانشها و آداب و جزآنها در کتابها جاویدان می ماند.

بحار الانوار ج60؛ص257

***************

قال الصادق (علیه‏السلام) :
مَن تَعَلَّمَ العِلمَ وَعَمِلَ بِهِ وَعَلَّمَ لِلّهِ دُعِىَ فى مَلَکُوتِ السَّماواتِ عَظیما فَقیلَ: تَعَلَّمَ لِلّهِ وَعَمِلَ لِلّهِ وَعَلَّمَ لِلّهِ؛
هر کس براى خدا دانش بیاموزد و به آن عمل کند و به دیگران آموزش دهد، در ملکوت آسمانها به بزرگى یاد شود و گویند: براى خدا آموخت و براى خدا عمل کرد و براى خدا آموزش داد.
الذریعه الی حافظ الشریعه(شرح اصول کافی) ج۱،ص۵۶

************

پیامبراکرم(ص): آن هنگام که قیامت شود، قلم عالمان با خون شهیدان سنجیده گردد وقلم دانشمندان بر خون شهیدان برتری یابد.

******

پیامبراکرم(ص):صاحب قلم را روز قیامت در تابوتی آتشین_ که با قفل های آتش بسته شده است- بیاورند. سپس نگاه کنند که قلم در چه جهت به جریان است. اگر قلم را در اطاعت و رضای الهی به کار گرفته باشد، ازتابوت بیرون آورده می شود، ولی اگر از قلم در راه معصیت خداوند بهره جسته باشد، به اندازه هفتاد سال پرتاب می شود.

امام صادق(علیه‌السلام):
کسی که پیاده به زیارت قبر #امام_حسین (علیه‌السلام) رود خدا به ازای هر گام و قدمی که برداشت و گذاشت پاداش آزاد کردن عبدی از فرزندان اسماعیل را می‌دهد.

اربعین حسینی را بر همه مسلمانان جهان تسلیت عرض می کنیم

سخت است وقتی روضه وصف دختری باشد
حالا تصور کن به دستش هم، سری باشد

حالا تصور کن که آن سر، ماهِ خون رنگی
در هاله‌ای از گیسویی خاکستری باشد

دختر دلش پر می‌کشد، بابا که می‌آید،
موهای شانه کرده‌اش در معجری باشد

ای کاش می‌شد بر تنش پیراهنی زیبا …
یا لااقل پیراهن سالم‌تری باشد

سخت است هم شیرین زبان‌ باشی و هم فکرت
پیش عموی تشنه‌ی آب آوری باشد

با آن‌همه چشم انتظاری باورش سخت است
سهمت از آغوش پدر تنها سری باشد

شلاق را گاهی تحمل می‌کند شانه
اما نه وقتی شانه‌های لاغری باشد

اما نه وقتی تازیانه دست ده نامرد
دور و برِ گم گشته‌ی بی‌یاوری باشد

خواهرتر از او کیست؟ او که، هر که آب آورد
چشمش به دنبال علی اصغری باشد

وای از دل زینب که باید روز و شب انگار
در پیش چشمش روضه‌های مادری باشد

وای از دل زینب که باید روضه‌اش امشب
«بابا ! مرا این بار با خود می‌بری؟» باشد

بابا ! مرا با خود ببر ، می‌ترسم آن بدمست
در فکر مهمانی و تشت دیگری باشد

باید بیایم با تو، در برگشت می‌ترسم
در راه خار و سنگ‌های بدتری باشد

باید بیایم با تو، آخر خسته شد عمه
شاید برای او شب راحت تری باشد؟

قاسم صرافان

شیوه ی نگارش طرحنامه تفصیلی

تعریف و تبیین تحقیق

در این قسمت ویژگی های مسأله، گستردگی،ابعاد،حدود مسأله و معرفی دقیق آن و بیان جنبه های مورد توجه در تحقیق حاضر نیز مطرح می­شود. محقق بایستی مسأله خود را توضیح داده و حد ومرز آن را بیان کند.

اهمیت و ضرورت تحقیق

در این قسمت محقق بر پایه دیدگاه خود بیان می­کند که اهمیت این موضوع تاچه حد است. چرا چنین موضوعی را برای تحقیق انتخاب کرده است.انگیزه و علت انتخاب موضوع در اینجا چیست.چرا باید این تحقیق انجام گیرد.به چه دلیل باید با این حدود و زاویه دید انجام شود.چه تمایز و برتری نسبت به تحقیقات پیش دارد. محقق باید ضرورت تحقیق را بر اساس نوع مسأله ای که انتخاب کرده بیان کند و پاسخ دهد که تحقیق حاضر چه نقصی را برطرف کرده یا چه پیشرفتی در علم به وجود آورده است و برای دست یابی به چه هدفی بنیادی،توسعه ای و کاربردی  انجام گرفته و در راستای تولید علم ،توسعه علم یا پاسخ به مسأله است.

پیشینه ی تحقیق

هیچ تحقیقی در خلاء صورت نمی گیرد وهر مطالعه ای دارای سابقه یا پیشینه است.در واقع هر پژوهش در تداوم پژوهش های پیشین انجام می گیرد.مراد از نوشتن پیشینه ،نشان دادن وقوف محقق نسبت به سابقه تاریخی مساله مورد تحقیق در گستره مربوط است .اینکه در این گستره ، چه زمینه ها و آثاری وجود دارد ،چه تحقیقاتی انجام شده و جایگاه تحقیق حاضر در آن مطالعات چیست،آیا این تحقیق رخنه ای از آن میراث رفع می کند یا نقصانی را بر طرف می سازد.پیشینه موضوع در دو قسمت تبیین می شود:
• پیشینه خود مسأله :در این بخش قدمت مسأله مورد بحث بررسی می شود که مسأله مورد نظر چه مراحلی را از سر گذرانده و چه تغییر و تحولی در طول سالیان در آن اتفاق افتاده است.
• پیشینه منابع :محقق بایستی پس از مطالعه و کنکاش و با توجه به موضوع تحقیق خود تعدادی از منابع دست اول و منابع معتبر علمی و پژوهشی مانند كتب ، پايان نامه ها ومقالات علمي مربوط به موضوع خود را با نشاني کامل ذکر کرده وضمن ارائه گزارشی کوتاه از آنها، وجه تشابه یا تفاوت پژوهش خود را با آن¬ها بیان ¬کند تا تحقیقات تکراری نشده ودر راستای تکمیل یک موضوع باشند.طلبه در پیشینه به سابقه مطالعاتی خود در آن موضوع نیز اشاره می کند.

سوال اصلی

برگرفته از مسأله بوده و پایه تشکیل فرضیه است. سوال اصلی معمولا یک سوال بیشتر نیست،همان عنوان پايان نامه كه به شكل سوالي درمي آيد. نکته مهم: سوال باید به گونه ای طرح شود که پاسخ آن ، کلمه بله و یا خیر نباشد.

سوالات فرعی

سوالات فرعی ،همان سوال اصلي است كه شكسته و به چند سوال جزيي تر تقسيم مي شود.هر کدام از آنها استعداد و ظرفیت تشکیل یک فصل یا گفتار را دارد.

پیش فرض ها

پیش فرض ها قضایاي مسلمي هستند که قبلا برای محقق اثبات شده اند و محقق در صحت آنها شک و تردید ندارد. در تحقیق نیز به عنوان پایه مباحث به شمار می روند.

فرضیه

فرضیه،پاسخ موقتی و حدسی به سوال اصلی تحقیق است که محقق در طول تحقیق به دنبال اثبات و یا رد آن است. فرضيه به صورت يک جمله خبري نوشته شود.

مفاهیم و متغیرها

محقق پس از طرح سوال و فرضیه، بایستی مفاهیم و متغیرهای خود را مشخص نماید و تعریف کوتاهی كه از به کار بردن آن واژه مد نظرش بوده از آنان ارائه دهد تا ابهامی در مفاهیم برای مخاطب نباشد.
مثال: در پایان نامه با عنوان « رابطه انسان با دنیا از منظر آیت الله جوادی آملی
مفاهیم: انسان، دنیا،عوالم وجود ، مرتبه
متغیرها در علوم انسانی و حتی سایر علوم به چهار دسته تقسیم می شوند:
الف:متغیر مستقل: عاملی که دارای نقش اصلی و تأثیرگذار است.مانند: اثر دنیا بر سعادت انسان
ب: متغیر وابسته : پديده اي که تأثیر¬پذیر است و عمل بر روی آن انجام می¬گیرد. مانند: وقوع انقلاب اسلامی یا مانند : موفقیت دانش آموزان در کنکور که تاثیر پذیر از بسیاری عوامل می باشد. ج: متغیر میانه (واسطه ای): مانند: نقش تشویق مالی برروی انگیزه کارکنان جهت رضایت مندی مشتری
د: متغیر مداخله گر: متغیری است که در رابطه مستقیم دو متغیر مستقل و وابسته اثر گذار است و می تواند این رابطه را تحت تاثیر قرار دهد. مانند: نقش والدین در رابطه بین نقش اضطراب بر موفقیت دانش آموزان در آزمون کنکور.

روش تحقیق

بنيادي : (در جستجوي كشف حقايق و گسترش مرزهاي دانش است و زير بناي تحقيقات ديگر مي‌باشد.
توسعه ای : (برای توسعه گسترده یک نظریه یا اثبات آن با فرضیه جدید و یا نقد و اصلاح نظریه به كار گرفته مي شود.
كاربردي : (جهت پاسخگويي به نيازهاي جامعه بوده و در حقيقت به كارگيري اصول پايه‌اي، جهت حلّ مسائل اجرايي است.